5 niezbędnych składników diety kobiety w ciąży

Opis leku:

Najważniejszym okresem dla zdrowia naszej pociechy jest jego tysiąc pierwszych dni życia (od poczęcia do drugich urodzin), podczas których rozwija się najintensywniej. W tym czasie kształtuje się jego ośrodkowy układ nerwowy, mózg, wzrok, odporność oraz przyszłe zdrowie. Umiejętnie zbilansowana dieta oraz właściwe, dodatkowe podawanie składników odżywczych zarówno w ciąży, jak i w okresie niemowlęcym czy dziecięcym mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju maluszka.

Jak postępować, aby uniknąć niedoboru lub nadmiernego spożycia witamin i innych składników odżywczych w ciąży?

Prawidłowo zbilansowana dieta przyszłej mamy to podstawa zdrowia, ale według aktualnego stanu wiedzy istnieje 5 składników odżywczych, które należy dodatkowo przyjmować w czasie ciąży, niezależnie od sposobu odżywiania (tzw. big five). Do składników tych należą: jod, kwasy omega, żelazo, witamina D3 oraz foliany. Ich dodatkowa podaż jest rekomendowana przez ekspertów w celu wspierania prawidłowego przebiegu ciąży i zdrowia maleństwa.

1. JOD – prawidłowy rozwój umysłowy i psychoruchowy dziecka.

Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, która produkuje hormony sterujące pracą całego organizmu. Sporo od nich zależy, m.in. dobra kondycja, odporność na stres, prawidłowa praca serca, utrzymanie odpowiedniej wagi, właściwa kondycja włosów, skóry i paznokci. Niedobór jodu u kobiety w ciąży może prowadzić do problemów z utrzymaniem ciąży lub zaburzać rozwój dziecka (zakłóca wytwarzanie połączeń nerwowych co może prowadzić do upośledzenia umysłowego, ADHD, autyzmu). Jeśli przyszła mama otrzymuje za mało jodu, u dziecka po narodzinach może ujawnić się niedoczynność tarczycy.

Zgodnie z zaleceniami WHO w przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią wskazuje się na potrzebę codziennego przyjmowania jodu w dawce 150 µg.    

Jod należy do składników odżywczych, które nie są magazynowane w organizmie człowieka, i musi być dostarczany z dietą. Szczególnie bogate w ten pierwiastek są ryby morskie (dorsz, mintaj, makrela) oraz sery żółte, mleko, warzywa (brokuł, szpinak) i owoce (banan, jabłko). Pewne ilości tego pierwiastka mogą być również absorbowane z powietrza przez układ oddechowy i skórę.

2. DHA – zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu, wpływa pozytywnie na ostrość widzenia, mózg oraz odporność.

DHA czyli wielonienasycony kwas tłuszczowy(dokozaheksaenowy) z grupy Omega-3 to ważny składnik o działaniu przeciwzapalnym budującym m.in. mózg i siatkówkę oka. Jego przyjmowanie przyczynia się do wzmocnienia odporności oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia u dziecka alergii i astmy. Ponadto zapobiega niskiej masie urodzeniowej dziecka oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego (przed 34 tyg. ciąży) o ponad 85%. Najbardziej znanym źródłem kwasu DHA są ryby. Niestety, w wyniku zanieczyszczenia środowiska mięso niektórych gatunków ryb morskich może zawierać niebezpieczne dla prawidłowego rozwoju płodu toksyny i metale ciężkie np. rtęć. Obecnie za najbezpieczniejsze źródło DHA dla kobiet w ciąży i matek karmiących uważa się algi morskie z rodzaju Schizochytrium sp., które hodowane są w odpowiednich warunkach, poza zanieczyszczonymi zbiornikami morskimi. Warto więc zwrócić uwagę na formę DHA w preparatach przeznaczonych do zażywania przez kobiety będące w ciąży.

Zgodnie z zaleceniami każda przyszła mama powinna dodatkowo przyjmować DHA w dawce 500-600 mg dziennie przez całą ciążę, natomiast kobiety w ciąży będące w grupie ryzyka przedwczesnego porodu 1000 mg na dobę.

Kwasy DHA znajdują się w tłustych rybach morskich takich jak śledź, makrela, łosoś, owocach morza oraz w żywności funkcjonalnej, np. w margarynach miękkich.

3. Żelazo – „żelazna” podstawa zdrowia.

Żelazo pełni wiele funkcji w organizmie i jest bardzo ważnym składnikiem odżywczym dla kobiety w ciąży. Odpowiada m.in. za właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego, pomaga w prawidłowej produkcji hemoglobiny i czerwonych krwinek co zmniejsza ryzyko wystąpienia niedokrwistości, a także zapobiega wystąpieniu przedwczesnego porodu i poronienia (warunkuje prawidłowe funkcjonowanie łożyska oraz dotlenienie macicy). Szczególnie ważne jest dostarczanie tego pierwiastka do organizmu kobiety w ostatnim – III trymestrze ciąży. Na jego deficyty narażone są szczególnie wegetarianki oraz kobiety z zaburzeniami wchłaniania. Warto pamiętać, że na lepszą przyswajalność żelaza wpływa obecność witaminy C w diecie, dlatego też, jeżeli kobieta przyjmuje preparaty farmakologiczne zawierające żelazo powinna popijać je sokami owocowymi (porzeczkowy, pomarańczowy). Natomiast jednoczesne stosowanie preparatów magnezowych zmniejsza jego wchłanianie (należy zachować min. 2-godzinną przerwę pomiędzy ich zażywaniem!).

Kobiety ciężarne powinny dostarczać codziennie 30 – 60 mg żelaza na dobę.

Żelazo w produktach spożywczych występuje w postaci hemowej(mięso, drób, ryby, owoce morza, podroby) lub niehemowej(produkty pochodzenia roślinnego, mleko, żółtko).  Z badań wynika, że wchłanianie żelaza z mięsa cielęcego wynosi 22%, z wątróbki 12%, z ryb 11%, z pszenicy 5%, z sałaty 4%, z ryżu i szpinaku 1% czyli żelazo zawarte w produktach pochodzenia zwierzęcego jest dużo lepiej przyswajalne przez organizm, niż to, które pochodzi z produktów roślinnych.

4. Witamina D3 – witamina życia.

Witamina D3(cholekalcyferol) należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i posiada szeroki wachlarz działań. Jeszcze do niedawna kojarzono ją tylko i wyłącznie z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej, a jej niedobory z krzywicą (u dzieci) i z osteomalacją (u dorosłych). Obecnie wiadomo, że odgrywa także istotną rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego. Badania ostatnich lat wykazały, że deficyt witaminy D może przyczyniać się do powstawania cukrzycy obydwu typów i stanowi czynnik ryzyka takich schorzeń jak nadciśnienie tętnicze, choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory (piersi, nerek, płuc, trzustki), choroby metaboliczne, choroby autoimmunologiczne, infekcje związane z niedoborami odporności, niektóre choroby neurologiczne i schorzenia psychiatryczne. Witamina D3 jest niezwykle ważna dla kobiet w ciąży: odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego i nerwowego dziecka, zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu co warunkuje właściwą mineralizację kości, zmniejsza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego, cukrzycy ciążowej i bakteryjnego zapalenia pochwy.

Zgodnie z wytycznymi kobiety w ciąży powinny spożywać od 1000-2000 j.m. witaminy D3 na dobę. Suplementacja powinna rozpocząć się nie później niż od drugiego trymestru ciąży.

Synteza skórna jest naturalnym źródłem zaopatrzenia organizmu w witaminę D3. Najnowsze badania wykazały, że położenie geograficzne Polski praktycznie wyklucza możliwość efektywnej fotosyntezy witaminy D3 nawet w miesiącach letnich, dlatego też uzyskanie i utrzymanie optymalnego jej poziomu w organizmie powinno opierać się o suplementację wzmacnianą dietą bogatą w tą witaminę. Najbogatszym naturalnym źródłem witaminy D3 jest tran, ser żółty  i ryby z puszki.

5. Foliany – STOP wadom cewy nerwowej

Foliany to związki zaliczane do witamin z grupy B, które są odpowiedzialne za powstawanie, prawidłowy wzrost oraz funkcjonowanie komórek. Folianem jest m.in. kwas foliowy zwany też „witaminą przyszłych matek” lub witaminą B9.  Zmniejsza on ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej i niedokrwistości u kobiet w ciąży. Cewa nerwowa to zawiązek układu nerwowego dziecka. Tworzy się przez pierwsze 28 dni od zapłodnienia.
To wtedy właśnie zaczynają się kształtować dwa podstawowe elementy ośrodkowego układu nerwowego: mózg oraz rdzeń kręgowy. Jeśli w tym czasie w organizmie kobiety zabraknie składników niezbędnych do prawidłowego zamknięcia cewy nerwowej (m.in. kwasu foliowego) może dojść do poważnych zaburzeń, których efektem będą wrodzone wady cewy nerwowej: wodogłowie, bezmózgowie, rozszczepienie kręgosłupa, przepuklina mózgowo-rdzeniowa. Dlatego też, specjaliści zalecają suplementację kwasu foliowego nie tylko kobietom w ciąży, lecz także wszystkim w wieku rozrodczym, które mogą zajść w ciążę lub planują potomstwo (min. 3 mies. przed planowaną ciążą).
Ale… Żeby kwas foliowy mógł być w całości przyswojony przez organizm musi ulec przemianom do formy aktywnej. Niestety nie u wszystkich kobiet przemiany te zachodzą prawidłowo. Niektóre badania sugerują, że problem ten ma podłoże genetyczne (może dotyczyć aż co drugiej kobiety!) i wiąże się ze zmniejszoną aktywnością enzymu, który w naszym organizmie przekształca kwas foliowy zawarty np. w suplementach diety w jego aktywną formę, czyli taką, którą możemy przyswoić. Najlepszym rozwiązaniem dla tych kobiet jest dodatkowe przyjmowanie gotowej do wykorzystania przez organizm aktywnej biologicznie formy folianu.

Zalecana dawka kwasu foliowego i jego aktywnej formy dla kobiet w wieku rozrodczym i kobiet w ciąży wynosi 0,4 mg na dobę.

Dużą zawartość kwasu foliowego ciężarna może znaleźć w następujących produktach spożywczych: drożdżach, wątróbce, zielonej sałacie, bobie, zielonym groszku, brokułach, brukselce, pomidorach, pomarańczach, jajkach i produktach z pełnego ziarna zbóż. Kwas foliowy jest jednak bardzo wrażliwym składnikiem, który może ulec prawie całkowitemu zniszczeniu wskutek działania wysokiej temperatury i światła, dlatego tak ważna jest jego dodatkowa suplementacja. 

Na co powinna zwrócić uwagę kobieta w ciąży, aby wybrać najlepszy preparat witaminowy?

Zanim sięgniemy po preparat, przeanalizujmy jego skład, zwróćmy uwagę na dawki poszczególnych składników oraz na ich formę. Sprawdźmy, czy preparat zawiera składniki z grupy big five. W wielu dostępnych na rynku suplementach diety jest zbyt mało np. DHA czy witaminy D3 lub ich w ogóle nie ma. Uważajmy na preparaty zawierające długą listę składników. Podawanie wielu z nich, np. witaminy A jest niepotrzebne, a wręcz może być szkodliwe dla płodu. W niektórych zawarte są również składniki wzajemnie wykluczające się (np. żelazo i magnez). Wybierajmy zatem preparaty zawierające dobrze tolerowane i wysoko przyswajalne formy poszczególnych składników.

Pamiętajmy, że zarówno nadmiar, jak i niedobór składników odżywczych może nieść ze sobą poważne konsekwencje zarówno dla zdrowia mamy jak i jej dziecka.

 

5 Opinie Dodaj własną opinię Zadaj pytanie na forum
Brak opinii. Ten lek czeka na Twoją opinię. Jeśli masz pytanie odnośnie działania tego leku zadaj je na forum o lekach.



Dodaj opinię

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Cena
Skuteczność
Czas działania