Używamy ich odruchowo, potrafią zmienić smak każdej potrawy. Towarzyszą ludziom od wieków, jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z ich podwójnej roli. Przedstawiamy kilka najpopularniejszych składników mieszanek przyprawowych, które są jednocześnie cenionymi surowcami leczniczymi.Wyróżniamy 3 typy przypraw: ziołowe, korzenne oraz warzywne. Każdy surowiec wspomaga prawidłowe procesy trawienne w żołądku i jelitach, ale wykazuje też własne, odrębne działanie.
1. Zioła
-
Kozieradka – śluz oraz nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w nasionach obniżają poziom cholesterolu oraz cukru we krwi; dzięki działaniu przeciwzapalnemu stosowane są także w problemach skórnych (np. Inteston Kozieradka mielona)
-
Papryka – jedna z najpopularniejszych przypraw kuchennych. Głównym związkiem czynnym odpowiedzialnym za działanie lecznicze jest kapsaicyna, która rozszerza naczynia krwionośne wspomagając usuwanie toksyn oraz zmniejsza ból i obrzęk. Preparaty z surowca stosowane są głównie w bólach reumatycznych (Kapsiplast, Fastplast). Z owoców różnych gatunków pieprzowca pozyskuje się również pieprz kajeński.
-
Rozmaryn – wyciągi alkoholowe pozyskane z liści lub olejek eteryczny skutecznie przeciwdziałają migrenie, kaszlowi, bólom mięśniowym oraz stymulują krążenie (Liść rozmarynu, Cardiactiv).
-
Majeranek – dzięki właściwościom odkażającym ziele majeranku można stosować w katarze oraz jako płukankę do jamy ustnej i gardła (np. Maść majerankowa).
-
Tymianek – to bardzo popularny składnik preparatów na kaszel mokry (np. Pectobon, Tussipect). Może być także używany w innych stanach zapalnych górnych dróg oddechowych (Tymsal, Tymianek i Podbiał).
-
Koper włoski – stosowany z powodzeniem w redukcji wzdęć, jako środek wykrztuśny (Pektosan, Tussiflos) oraz w lecznictwie tradycyjnym jako środek pobudzający laktację (np. Fito-mix 4). Jest bezpieczny dla niemowląt i małych dzieci.
-
Lubczyk i pietruszka – uważane za kuchenny afrodyzjak, surowce te mają właściwości moczopędne, ponadto nieznacznie rozkurczają jelita i drogi żółciowe. Przeciwdziałają powstawaniu piasku nerkowego oraz redukują obrzęki (Cholegran, Urosept).
2. Przyprawy korzenne
-
Imbir – znany surowiec o udowodnionym działaniu przeciwwymiotnym, będący składnikiem popularnych preparatów na chorobę lokomocyjną (Lokomotiv, Proloko).
-
Kurkuma – swoje działanie koncentruje głównie na funkcjach wątroby, stosowana jest w niewydolności oraz stanach zapalnych, kamicy i żółtaczkach mechanicznych (Ulgix Trawienie, Kurkuma piperyna).
-
Anyż – preparaty zawierające ten składnik używa się jako środki wykrztuśne (np. Fix Owoc Anyżu) oraz w celu pobudzenia laktacji (Apinorm).
-
Gorczyca – z jej nasion przygotowuje się papki i destyluje olejek gorczyczny, które nakładane są miejscowo, przeciwdziałając bólom reumatycznym (np. Reumobonisol).
3. Warzywne
Należą do nich cebula i czosnek. Podczas krojenia i doprawiania potraw, z surowców uwalniane są związki siarki, odpowiedzialne za charakterystyczny zapach. Czosnek bogaty jest w witaminy A, B1, B2, C i selen. Działa bakteriobójczo, grzybobójczo, przeciwrobaczo, zmniejsza krzepliwość krwi, hamuje procesy zapalne, stąd znalazł zastosowanie m.in. w infekcjach górnych dróg oddechowych, układu moczowego i profilaktyce miażdżycy. Używa się go także w zakażeniach pasożytniczych i grzybicach skóry (Czosnek Forte, Tabletki z czosnku). Cebula wykazuje zbliżone działanie, jest szeroko stosowana w leczeniu świeżo nabytych blizn (Cepan, Contractubex).
