Czy leki należy zawsze popijać wodą?

„Tabletkę należy połknąć, popijając odpowiednią ilością płynu” – taką dość lakoniczną informację możemy znaleźć na ulotkach dołączanych do opakowań leków. Kubek porannej kawy czy szklanka soku do śniadania wydają się idealne do jednoczesnego przyjęcia preparatu, ale czy to na pewno dobry pomysł?

Wśród tabletek dostępnym na rynku znajdziemy takie, które można popijać dowolnym napojem, ale też takie, co do których istnieje prawdopodobieństwo zwiększonej lub zmniejszonej skuteczności, zależne właśnie od tego, czym je popijamy. Przykładami płynów nasilających działanie danego leku są:

1. Sok grejpfrutowy i inne cytrusy – zażywane z lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwhistaminowymi, statynami itd.
2. Kofeina – może nasilać efekty działania teofiliny na układ oddechowy, serce i naczynia
3. Tonik – ze względu na zawartość chininy nie należy popijać nim m. in. leków przeciwzakrzepowych i digoksyny
4. Mleko – absolutnie nie wolno przyjmować go razem z bisakodylem, β-blokerami, teofiliną i lekami przeciwdepresyjnymi (imipramina, amitryptylina).

Łączenie wyżej wymienionych napojów z lekami może skutkować wzrostem stężenia leku w organizmie, co w efekcie spowoduje więcej dolegliwości i działań niepożądanych podczas leczenia. Istnieją też przykłady pozytywne – mleko może zostać użyte do zażywania np. witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K) czy nienasyconych kwasów tłuszczowych. Także popijanie kawą popularnej aspiryny zwiększy efekt przeciwbólowy. Leczenie będzie krótsze, a pacjent pozostanie bezpieczny.

Napoje zmniejszające działanie leków to na przykład:

1. Kwaśne soki owocowe – leczenie antybiotykami będzie dłuższe i mniej skuteczne
2. Kawa i herbata – nie stosujemy razem z lekami przeciwpsychotycznymi, a także z preparatami żelaza
3. Mleko – bezwzględnie zakazane przy przyjmowaniu bisfosfonianów (w terapii osteoporozy), antybiotyków, witaminy C czy fenytoiny (lek przeciwpadaczkowy); zmniejsza także działanie kofeiny (kawa z mlekiem zadziała słabiej niż mała czarna)

Co jeśli leczymy się którymś z powyższych leków, a nie możemy sobie odmówić ulubionego napoju? Najlepszym rozwiązaniem będzie rozdzielenie w czasie – nie pijemy minimum dwie godziny przed i godzinę po przyjęciu leku, a w przypadku soku grejpfrutowego odstęp powinien wynosić aż cztery godziny.

Biorąc pod lupę ilość płynu, sprawa jest dużo prostsza. Wymieniona już wcześniej aspiryna wchłonie się dwa razy szybciej, gdy podamy ją ze 150 ml wody (niepełna szklanka), niż z 75 ml. Również antybiotyki (np. erytromycyna) osiągną wyższe stężenie we krwi, jeżeli zamiast symbolicznego łyka popijemy tabletkę solidnym kubkiem płynu.

Podsumowując: jeśli chcemy uniknąć niepotrzebnych dolegliwości związanych z leczeniem, najbezpieczniej będzie popić tabletki dużą ilością niegazowanej wody. Mamy wtedy pewność, że lek bez problemu dostanie się do miejsca działania, a my szybciej wrócimy do zdrowia.