Categories: Witaminy i minerały

Witamina C (kwas askorbinowy)

Kwas askorbinowy (witamina C) jest niezbędny w procesach oksydoredukcyjnych zachodzących w komórkach organizmu, bierze udział w syntezie kolagenu, elastyny i wielu substancji przestrzeni międzykomórkowych. Rozpuszczalna w wodzie witamina C, której brak w organizmie człowieka wywołuje szkorbut. Objawia się on u dorosłego zapaleniem dziąseł i wrażliwością naczyń krwionośnych na uszkodzenia ze skłonnością do krwawień o różnych umiejscowieniach, niedokrwistością, zmianami w kościach i chrząstkach oraz opóźnionym gojeniem się ran. Ulega odwracalnemu utlenieniu do kwasu dehydroaskorbinowego, a częściowo jest metabolizowany do nieczynnego siarczanu i kwasu szczawiowego, które są wydalane z moczem. Dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego i łatwo dociera do tkanek. Wiąże się w 25% z białkami osocza. Osiąga większe stężenia w leukocytach i trombocytach niż w osoczu i erytrocytach. Zdrowy organizm zawiera ok. 1,5 g kwasu askorbinowego, a dzienne zapotrzebowanie ocenia się mw. na 30-60 mg. Źródłem witaminy C w pokarmie są owoce i warzywa, natomiast mleko i produkty zwierzęce zawierają tylko niewielkie jej ilości. Gotowanie, a także długie przechowywanie unieczynnia witaminy C. W przypadku podaży witaminy C przewyższającej zapotrzebowanie jej nadmiar jest wydalany przez nerki. Przenika przez barierę łożyskową i do mleka matki. Podczas hemodializy jest usuwana z organizmu.

Kwas askorbinowy jest stosowany w zapobieganiu szkorbutowi i jego leczeniu w przypadkach niedostatecznego pokrycia zapotrzebowania na wit. C wskutek nieprawidłowej diety lub złego wchłaniania. W dużych dawkach w
leczeniu stanów osłabienia w przebiegu chorób infekcyjnych i okresach zdrowienia. W stanach zwiększonego zapotrzebowania na wit. C (m.in. w utrudnionym gojeniu się ran, oparzeń i złamań kości, skłonności do krwawień, niedokrwistości), w leczeniu zatruć substancjami powodującymi methemoglobinemię, jako środek zakwaszający mocz. Bywa także stosowany w postaci kropli do oczu w leczeniu powierzchownych uszkodzeń rogówki lub starczego zmętnienia soczewek. W przemyśle farmaceutycznym i spożywczym używany jako przeciwutleniacz.
Nadwrażliwość na kwas askorbinowy, kamica dróg moczowych, nadmierne wydalanie szczawianów w moczu, kumulacja żelaza w organizmie.
Zwiększa szybkość eliminacji pochodnych amfetaminy i trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. W większych dawkach może fałszować wyniki niektórych testów wykonywanych metodami oksydoredukcyjnymi (m.in. oznaczanie glukozy lub kreatyniny we krwi i moczu). Może zaburzać wchłanianie warfaryny, sulfonamidów i flufenazyny z przewodu pokarmowego. Zwiększa stężenie etynyloestradiolu w osoczu oraz wchłanianie soli żelaza z przewodu pokarmowego. Kwas salicylowy i jego pochodne, nikotyna, etanol, żelazo, fenytoina, estrogeny i tetracyklina zmniejszają stężenie kwasu askorbinowego w tkankach. Nie należy mieszać roztworów kwasu askorbinowego z solami metali (zwł. Cu i Fe) oraz środkami o właściwościach utleniających, gdyż z tymi substancjami wykazuje niezgodność chemiczną. Duże dawki kwasu askorbinowego zakwaszają mocz, co zmniejsza wydalanie leków o charakterze kwaśnym, a zwiększa o zasadowym.
Dorosłym profilaktycznie zazwyczaj doustnie 50-500 mg na dobę, leczniczo (także domięśniowo lub dożylnie) zwykle 500 mg na dobę, maksym. do 1 g na dobę. Dzieciom do 15. rż. 100-200 mg dz., małym dzieciom 45-50 mg na dobę. Niemowlętom 25-40 mg na dobę.
Od 2 zł.
Kwas askorbinowy
W dawkach powyżej 1 g dz. może u niektórych osób spowodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (zgaga, biegunka) lub moczowego (wskutek ułatwienia powstawania kamieni moczanowych, cystynowych, szczawianowych). U osób z niedoborem krwinkowej dehydrogenazy G-6-P może powodować hemolizę erytrocytów. Dłuższe podawanie może zwiększyć tolerancję na wit. C, a nawet donoszono o uzależnieniu od wit. C chorego z migreną.
Niektóre preparaty do podawania pozajelitowego zawierają w rozpuszczalniku siarczyny mogące u niektórych osób, zwłaszcza chorych na astmę lub nadwrażliwych, powodować objawy niepożądane, a także unieczynniać podawaną jednocześnie tiaminę. Ze względu na niewielkie działanie pobudzające należy unikać podawania witaminy C wieczorem.

Recent Posts

Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u dermatologa i jakie choroby leczy specjalista?

Dermatologia jest dziedziną medycyny, która zajmuje się diagnozowaniem, leczeniem oraz profilaktyką chorób skóry, a także…

1 rok ago

Probiotyki (leki osłonowe)

Probiotyki, czyli wyselekcjonowane, żywe szczepy bakterii najczęściej z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium oraz drożdzy Saccharomyces wchodzą w skład…

2 lata ago

Zolgensma(onasemnogen abeparwowek)

Lek Zolgensma jest pierwszą w świecie terapią genową stosowaną w leczeniu rdzeniowego zaniku mięśni(SMA). W…

2 lata ago

Kalcikinon

Połączenie wit. D3 i K2 MK7 z wapniem pozwala wzmocnić układ kostny, dobrze wykorzystać wapń…

2 lata ago

Translarna(ataluren)

Dystrofia mięśniowa Duchenne'a jest chorobą genetyczną polegającą na powolnym zaniku mięśni, które są zastępowane przez…

2 lata ago

Olej z nasion czarnuszki 1000 MG 2% TYMOCHINON ALINESS

Czarnuszce siewnej przypisywane są takie właściwości, jak: regulacja poziomu glukozy i lipidów we krwi oraz…

2 lata ago

This website uses cookies.