Jakie leki na kaca? Leczymy zatrucie alkoholowe.

Temat ten, choć stary jak świat, staje się szczególnie ważny w okolicach przełomu roku. Choć każdy Polak twierdzi, że wypił w Sylwestra niewiele i „to szampan go dobił”, Nowy Rok pozostaje nieodmiennie Narodowym Dniem Leczenia Kaca. Jak sprawić, by był on jak najmniej dotkliwy?

Czym jest kac?

Z biochemicznego punktu widzenia, kac jest efektem zatrucia organizmu etanolem, a zwłaszcza jego metabolitem – aldehydem octowym. To on powoduje ból głowy, nudności i wymioty, a rozszerzając podskórne naczynia krwionośne powoduje charakterystyczne zaczerwienienie twarzy i nosa. W krańcowych przypadkach powoduje stan tzw. delirium tremens, kiedy to człowiek odczuwa lęki, halucynacje (przysłowiowe „białe myszki”), zlewają go zimn poty a serce bije jak szalone. Złe samopoczucie trwa dopóty, dopóki wątroba nie „przerobi” całego aldehydu octowego w nietoksyczny kwas octowy. Do tego dochodzi odwodnienie, a także utrata cennych soli mineralnych – sodu, potasu, magnezu. Ten proces uderza szczególnie w najbardziej uwodnione narządy, jak chociażby mózg; powoduje to ból głowy i osłabienie zdolności poznawczych – człowiek czuje się, jakby mózg spowiła mu mgławica. Na domiar złego, w trakcie metabolizmu alkoholu w naszym ciele powstaje także cała masa wolnych rodników, które uszkadzają komórki i tkanki. Cierpi także żołądek, bezpośrednio drażniony etanolem, szczególnie jeśli piliśmy na pusty żołądek. Jednym słowem – organizm prezentuje się, jak po przemarszu wojsk!

O czym warto pamiętać przed imprezą?

Upewnij się, czy nie bierzesz leków wykluczających picie alkoholu.

Wiele leków wchodzi z alkoholem w  „niebezpieczne związki”, czyli interakcje. Często trzeba więc całkowicie zrezygnować z alkoholu, choć czasem można w drodze wyjątku pozwolić sobie na jedną (tak, maksymalnie jedną!) lampkę szampana. Informacje na ten temat z reguły zawarte są w ulotce; zawsze też możesz zapytać swojego lekarza lub farmaceutę. Możesz też zapytać tu. Przestrzeganie zaleceń jest bardzo ważne – po niektórych lekach uspokajających lub przeciwalergicznych film urywa się szybciej niż zwykle; po innych (m.in. część antybiotyków i leków przeciwgrzybiczych) możesz poczuć się jak alkoholik z „wszywką”. Powodem jest nienaturalnie wysokie stężenie aldehydu octowego, jakie pojawia się w organizmie pod wpływem tych leków. Niektóre leki (np. paracetamol, izotretinoina w leku Izotek) w połączeniu z alkoholem powodują uszkodzenie wątroby, inne (niesterydowe leki przeciwzapalne, kortykosteroidy doustne i niektóre przeciwdepresanty) zwiększają ryzyko uszkodzeń i krwawień przewodu pokarmowego. Część specyfików „tylko” nasili swoje działanie, co np. w przypadku leków przeciwcukrzycowych może spowodować nadmierne obniżenie poziomu cukru.Uważać trzeba także na leki stosowane w przeziębieniu.

Wspomóż „moce przerobowe” organizmu.

Zadbaj o optymalne nawodnienie przed i w trakcie imprezy. Dobre efekty daje przeplatanie każdej jednostki alkoholu szklanką wody lub niezbyt słodkiego soku. Zjedz coś treściwego – alkohol wypity na pełny żołądek wchłania się wolniej, co daje wątrobie więcej czasu na reakcję. Dobrze jest łykać przed i podczas imprezy witaminę C – wymiata ona wolne rodniki powstałe podczas przetwarzania alkoholu. Najlepiej nabyć rozpuszczalne tabletki z dużą dawką witaminy C – nie dość, że efektywne, to jeszcze motywują do dostarczenia organizmowi dodatkowej porcji płynów. Przydają się też popularne specyfiki prewencyjne typu 2KC, których skład to właśnie witamina C i inny przeciwutleniacz – glutation.

Wiele osób stosuje zapobiegawczo leki wspomagające pracę wątroby, aby zniwelować negatywne skutki jej ciężkiej pracy. Czy ma to sens? Trudno ocenić; generalnie środki te działają raczej po dłuższym stosowaniu. Niemniej jednak moja znajoma farmaceutka Magda zawsze przed większym wyjściem łyka Sylimarol (odbudowujący wątrobę wyciąg z ostropestu plamistego) i bardzo go sobie chwali 🙂 Spróbować nie zaszkodzi!

Moja z kolei ulubiona metoda prewencyjna – oczywiście poza umiarkowaniem w jedzeniu i piciu ;] – to półtora litra wody po. Co prawda budzi się człowiek nad ranem, ale za to poranek wita jak nowo narodzony!

Czasem jednak wszystkie te misterne taktyki zawiodą i rano budzi nas tupot białych mew. Co wtedy?

Leki na ból głowy przy kacu

Nie wszystkie leki przeciwbólowe nadają się do  leczenia porannego bólu głowy. Odpadają wszystkie specyfiki zawierające paracetamol – ten skądinąd najbezpieczniejszy lek przeciwbólowy w połączeniu z alkoholem przeradza się w niezwykle hepatotoksyczny (szkodliwy dla wątroby) metabolit. A alkohol krąży nierzadko w żyłach imprezowicza jeszcze późnym popołudniem.

Bezpieczniejszym wyjściem są leki z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych, szczególnie kwas acetylosalicylowy i ibuprofen. Kwas acetylosalicylowy znajduje się w popularnej Aspirynie, Polopirynie, a także w „specjalistycznych” lekach na kaca typu Alka-Prim i Alka-Seltzer. Legenda głosi, że najlepszy z nich jest Alka-Prim – najciszej się rozpuszcza 😉

Ibuprofen z kolei występuje w wielu specyfikach – najpopularniejsze to Ibum, Ibuprom, Nurofen, MIG. Warto pamiętać, że zażywamy je po posiłku – śluzówka żołądka wiele już przeszła zeszłej nocy, a ibuprofen i kwas acetylosalicylowy dodatkowo ją podrażnią. Jeśli nie jesteś w stanie nic zjeść, pozostaje „tylne wejście” – Nurofen w czopkach dla dzieci 🙂

Nie radzę leczyć kaca silniejszymi lekami przeciwbólowymi, takimi jak diklofenak (Voltaren, Diclac, Olfen), naproksen (Naxii, Aleve) ani środkami wydawanymi z przepisu lekarza. Mają one znacznie silniejsze skutki uboczne, m.in. większe jest ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego.

Uzupełnienie utraconych składników

Kac wiąże się często z silnym pragnieniem. Nic dziwnego – organizm jest z reguły silnie odwodniony i brakuje mu soli mineralnych. Każdy bezprocentowy płyn będzie w tej sytuacji dobry, jednak najszybciej ulgę przyniosą gotowe preparaty nawadniające – Orsalit, Litorsal, Floridral i inne. Są to tabletki rozpuszczalne lub proszki stosowane do nawadniania organizmu podczas biegunek i zawierają odpowiednie proporcje soli sodu, potasu, a także witaminę C i glukozę. Wszystkich tych substancji organizm baaardzo potrzebuje na kacu! Warto mieć je w domowej apteczce, po udanym wieczorze są jak woda życia!

Nadmierne spożycie alkoholu wypłukuje z organizmu także magnez. Niedobór tego pierwiastka powoduje zmęczenie, rozdrażnienie i drżenie mięśni, warto więc szybko uzupełnić zapasy. O tym, jak wybrać dobry preparat magnezu poczytasz tu.

Kac to także niski poziom cukru we krwi. Człowiek bez odpowiednich zapasów glukozy we krwi jest jak samochód na rezerwie – jeśli szybko nie zatankuje, daleko nie zajedzie. Warto zjeść lekki, ale słodki posiłek – jabłko, banan (dodatkowo cenny ze względu na wysoką zawartość potasu), w ostateczności można nabyć w aptece glukozę w proszku – wystarczy rozpuścić i wypić. Glukoza to dodatkowy zastrzyk energii dla mózgu, który na kacu pracuje na zwolnionych obrotach.

Leki przyśpieszające odtruwanie organizmu

Jednym z bardziej skutecznych preparatów  tej grupy jest acetylocysteina, zawarta w leku ACC Max. Jest ona nieocenionym wsparciem dla enzymów wątrobowych, również tych metabolizujących alkohol, można powiedzieć, że zagrzewa je do pracy.

Witamina C i inne przeciwutleniacze także pomagają posprzątać w organizmie po imprezie. Najlepiej sprawdzi się rozpuszczalna witamina C 1000, a konieczność rozpuszczenia jej w wodzie również wyjdzie każdemu na dobre. Dobrze zrobią także soki z cytrusów, bogate w witaminę C. Byle nie sok z grejpfruta – składniki w nim zawarte są tzw. inhibitorami enzymatycznymi, czyli wręcz spowolnią oczyszczanie organizmu i nasilą kaca. Jedynie osoby z niewydolnością nerek i tendencją do tworzenia się kamieni nerkowych powinny podchodzić z rezerwą do dużych dawek witaminy C. Inna sprawa, że do dużych dawek etanolu również nieszczęśnicy ci powinni trzymać się z daleka.

Kac a problemy żołądkowe

Problemy żołądkowe po Żołądkowej i spółce to też częste zjawisko. Kto wieczorem nie liczył się ze zdaniem swojej śluzówki żołądka, rano musi przygotować się na rewanż. Kac często wiąże się z nudnościami, wymiotami, brakiem apetytu i ogólnie kiepskim samopoczuciem. Starajmy się nie powstrzymywać wymiotów – to dla organizmu naturalny odruch obronny. Nudności z kolei złagodzi Smecta – otuli żołądek swego rodzaju ochronną kołderką. Trzeba rozpuścić ją w wodzie i pić powoli, małymi łyczkami. Lepiej unikać mięty, kropli żołądkowych i innych specyfików ułatwiających trawienie – wzmagają one wydzielanie soku żołądkowego, co przy kacu bardziej zaszkodzi niż pomoże. Teoretycznie, Smecta oraz Węgiel Aktywowany spożyte we wczesnej fazie imprezy lub tuż po, mogą osłabić wchłanianie alkoholu, jednak oficjalnych badań w temacie brak 😉 Alkohol etylowy to wszak maleńka, łatwo wchłaniająca się cząsteczka, więc wyżej wymienione adsorbenty raczej nie zdążą się wykazać.

Jak widać, arsenał leków łagodzących objawy kaca jest dość pokaźny. Warto zawczasu zaopatrzyć swoją domową apteczkę w przynajmniej część wymienionych preparatów. Najskuteczniej jednak ochroni nas zdrowy rozsądek. I półtora litra wody po!

A może macie inne metody?