Morphini Sulfas WZF (Morfina)

Ostre i przewlekłe stany bólowe różnego pochodzenia o dużym nasileniu, niereagujące na słabsze leki przeciwbólowe, w tym bóle nowotworowe (lek podstawowy w zwalczaniu tego rodzaju bólu), pourazowe, pooperacyjne, w przebiegu ostrego zawału serca, towarzyszące rozległym oparzeniom.

Ostra niewydolność oddechowa; ostry napad astmy oskrzelowej; podwyższone ciśnienie śródczaszkowe; porfiria; podejrzenie niedrożności porażennej jelit; ostry alkoholizm i psychozy alkoholowe; stany drgawkowe; nie stosować w okresie okołoporodowym. Szczególnie ostrożnie u pacjentów z przewlekłą niewydolnością krążenia i oddechową (m.in. przewlekłe serce płucne), niezdiagnozowanymi bólami w obrębie jamy brzusznej, nadczynnością tarczycy, niewydolnością wątroby lub nerek. Stosowanie morfiny w kolce wątrobowej, jelitowej lub nerkowej jest możliwe jedynie w skojarzeniu z lekiem rozkurczowym (m.in. papaverine, drotaverine, alverine, butylscopolamine). Stosowanie preparatów doustnych o przedłużonym uwalnianiu („retard”) nie jest zalecane u dzieci poniżej 12. roku życia ze względu na brak stosownych badań.

Wzajemne nasilenie działania (synergizm) z alkoholem oraz innymi lekami hamującymi ośrodkowy układ nerwowy (m.in. nasennymi, uspokajającymi, przeciwlękowymi, neuroleptykami – np. chlorpromazine). Beta-blokery i leki przeciwuczuleniowe (antyhistaminowe) I generacji (promethazine) nasilają hamujące działanie morfiny na ośrodkowy układ nerwowy. Morfiny nie należy kojarzyć z buprenorfiną (buprenorphine),  butorfanolem (Moradol), nalbufiną (Nubaine-20). pentazocyną (penthazocine) – leki te mogą znosić przeciwbólowe działanie morfiny. W leczeniu bólów przewlekłych wykorzystywane jest zjawisko koanalgezji, czyli nasilania działania przeciwbólowego morfiny przez stosowanie leków z różnych grup terapeutycznych (ko-analgetyków): glikokortykosteroidów (zwłaszcza dexamethasone), trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych (amitryptiline, imipramine, noxiptilline), leków przeciwpadaczkowych (karbamazepina – carbamazepine, klonazepam – clonazepam, kwas walproinowy – valproinic acid), neuroleptyków (chlorpromazine, haloperidol), leków przeciwarytmicznych (meksyletyna – mexiletine), baklofenu (baclofen), klonidyny (clonidine), niesteroidowych leków* przeciwzapalnych. Morfina może nasilać działanie doustnych leków przeciwzakrzepowwch.

Dotyczy wszystkich preparatów i postaci leków zawierających morfinę: ściśle indywidualne – w zależności od stopnia zaawansowania choroby i ciężkości bólu (u większości chorych leczonych przewlekle z powodu bólu dobowe dawki leku wynoszą około 100-300 mg, jednak w indywidualnych przypadkach dawka ta może być znacznie wyższa). Doustne preparaty o przedłużonym uwalnianiu: lek należy zawsze stosować w stałych odstępach czasowych co 12 godzin (nie należy skracać odstępu między dawkami). Dawka jest dobierana indywidualnie – początkowo zazwyczaj 2 razy na dobę po 30 mg; w przypadku niedostatecznego efektu przeciwbólowego należy zwiększać dawkę leku (np. dawkę 2 razy na dobę po 30 mg zastąpić dawką 2 razy na dobę po 40 mg). Wstępna dawka leku u osób o niskiej wadze i wyniszczonych jest niższa i wynosi zazwyczaj 2 razy na dobę po 10-20 mg. Iniekcje (SULFATE i HYDROCHLORICUM): lek podaje się doraźnie podskórnie (w dawce 5-20 mg) lub domięśniowo (5-10 mg). Dawka dla osób w wieku podeszłym to połowa dawki jw. Wstrzyknięcia morfiny powinny być wykonywane wyprzedzająco i zapobiegać narastaniu bólu – stosowanie leku w czasie bardzo nasilonych dolegliwości jest mniej skuteczne i  bardziej urazowe niż dla chorego. W leczeniu bólu przewlekłego w nowotworach polecane jest stosowanie leku w postaci doustnej – jako składnika syropu złożonego przygotowywanego w aptece lub tabletek i kapsułek o przedłużonym działaniu. Jedyną miarą skuteczności leczenia przewlekłego bólu preparatami morfiny jest jego całkowite ustąpienie bądź utrzymywanie się na poziomie niezakłócającym normalnego funkcjonowania pacjenta; w związku z tym dawka maksymalna morfiny nie jest wyraźnie określona; należy operować pojęciem indywidualnej dawki dopuszczalnej – to znaczy takiej dawki morfiny, która znosi ból i nie wywołuje jednocześnie objawów przedawkowania. Utrzymująca się znaczna senność, zaburzenia świadomości, bardzo wąskie źrenice, osłabienie, zaburzenia oddychania do bezdechu włącznie przy jednoczesnym braku bólu świadczy o przedawkowaniu leku i tym samym – zbyt wysokim dawkowaniu.

Kapsułki o przedłużonym uwalnianiu twarde po: 20 mg (-); 40 mg (-); 60 mg (-); 120 mg (-); 200 mg (-), morfina(siarczan morfiny) lub roztwór do wstrzykiwań 10 mg/ml 10 amp. 1 ml